Ostatnie tygodnie ciąży to czas pełen emocji i przygotowań. Każdego dnia w głowie przyszłej mamy pojawiają się nowe pytania i wątpliwości – wiele z nich dotyczy tego, co będzie działo się tuż przed porodem i zaraz po nim. Ile trwają skurcze przepowiadające? Czy zdążę dojechać do szpitala? Czy poród bez znieczulenia jest dobrym wyborem? Pomożemy Ci uporządkować wiedzę i podpowiemy, jak podejść do formalności związanych z urlopem macierzyńskim.
Ile trwa urlop macierzyński i jakie dokumenty po urodzeniu dziecka do pracodawcy złożyć?
Trzeci trymestr ciąży to ostatni dzwonek, by zadbać o formalności związane z urlopem macierzyńskim. To jedno z podstawowych uprawnień przysługujących świeżo upieczonym mamom. Z urlopu macierzyńskiego możesz skorzystać w ostatnich tygodniach ciąży lub po porodzie (w tym czasie przysługuje Ci zasiłek macierzyński). W określonych sytuacjach świadczenie przysługuje również ojcom nowonarodzonych dzieci.
Odpowiedź na pytanie, ile trwa urlop macierzyński, jest uzależniona od tego, czy była to ciąża pojedyncza czy też mnoga. Aktualnie wymiar urlopu macierzyńskiego to:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie.
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie.
- 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie.
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie.
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Młoda mama nie musi korzystać z całego urlopu – na przykład w sytuacji, gdy planujesz szybszy powrót do pracy, nie musisz wykorzystywać pełnego urlopu. Zgodnie z przepisami, masz możliwość wykorzystania 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, natomiast pozostałe 6 tygodni może przekazać tacie dziecka.
Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego możesz korzystać dalej z urlopu rodzicielskiego, który obecnie wynosi 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 tygodnie przy porodzie mnogim. W tym okresie przysługuje Ci zasiłek rodzicielski. Jeśli oboje rodziców nie mają prawa do świadczeń z tytułu urlopu macierzyńskiego (na przykład dlatego, że są rolnikami lub pracują na umowy o dzieło), mogą od razu otrzymać świadczenie rodzicielskie i pobierać je przez okres od 52 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) do 71 tygodni, gdy urodziły się pięcioraczki.
Urodzenie dziecka to ogromne wydarzenie w życiu rodzinnym, ale też spore koszty. W przypadku rodzin o niewielkich dochodach możliwe jest otrzymanie dodatku (tak zwanego „becikowego”), które w 2025 roku wynosi 1000 złotych. Z kolei na każde dziecko do 18. roku życia przysługuje obecnie również świadczenie 800 plus.
Urlopy po urodzeniu dziecka – kwestie formalne
Chcesz skorzystać z przysługujących Ci świadczeń? Musisz pamiętać, by złożyć u pracodawcy wymagane dokumenty, w tym:
- wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski (najlepiej złożyć go 21 dni od dnia porodu),
- odpis aktu urodzenia dziecka (może być też kopia poświadczona za zgodność z oryginałem),
- oświadczenie o liczbie dzieci urodzonych przy jednym porodzie,
- dokumenty potwierdzające wcześniejsze korzystanie z urlopów rodzicielskich (dotyczy kobiet, które korzystały już wcześniej z tego typu świadczeń),
- oświadczenie, że drugi rodzic nie będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego.
Przed złożeniem dokumentów dobrze jest skontaktować się z działem kadr lub bezpośrednio z pracodawcą – może się bowiem okazać, że firma wymaga dodatkowych formularzy kadrowych.
Znieczulenie zewnątrzoponowe a podpajęczynówkowe – które znieczulenie do porodu wybrać?
Planując poród, dobrze jest przemyśleć kwestię znieczulenia. Wiele kobiet decyduje się na poród bez znieczulenia, ponieważ obawiają się możliwych skutków ubocznych. Dla niektórych ból związany z porodem jest nie do zniesienia. Przyszłe mamy, które chcą skorzystać ze znieczulenia, mają do wyboru:
- Znieczulenie zewnątrzoponowe – to znieczulenie przewodowe, które znieczula całkowicie od pasa w dół. Polega na wprowadzeniu igły między kręgi w dolnym odcinku kręgosłupa. Następnie przez igłę umieszcza się w przestrzeni nadoponowej cewnik, przez który podawany jest znieczulenie. Działanie każdej dawki środka znieczulającego utrzymuje się od 2 do 4 godzin.
- Znieczulenie podpajęczynówkowe – polega ono na wstrzyknięciu znieczulenia do płynu rdzeniowego w dolnym odcinku kręgosłupa (nie trzeba zakładać cewnika). Efekt jest podobny jak w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Ta metoda szybciej przynosi ulgę, ale jest krótkotrwała. Zdecydowanie lepiej sprawdza się w ostatniej fazie porodu.
Jakie znieczulenie przy CC sprawdzi się lepiej? Najczęściej stosowanym i preferowanym znieczuleniem jest znieczulenie podpajęczynówkowe. Ostateczna decyzja o wyborze i podaniu znieczulenia należy jednak do lekarza.
Istnieje kilka sytuacji, w których znieczulenie do porodu jest wskazane. Należą do nich m.in.: ciąża mnoga, poród przedwczesny (czyli przed 34 tygodniem) czy nadciśnienie tętnicze. Przeciwwskazaniem z kolei są zaburzenia krzepliwości krwi.
Znieczulenie podobnie jak każdy inny zabieg może nieść za sobą ryzyko powikłań. Skutki uboczne znieczulenia w kręgosłup to m.in.:
- bóle głowy,
- bóle pleców w miejscu wkłucia,
- trudności w oddawaniu moczu,
- infekcje w miejscu wkłucia (występują rzadko).
Pierwsze skurcze porodowe – jak wyglądają i ile trwają?
Masz skurcze co 10 minut i boisz się, że to jeszcze za wcześnie? Pierwsze skurcze porodowe często mylone są ze skurczami przepowiadającymi – te ostatnie mogą pojawić się nawet na kilka tygodni przed porodem. Czym są skurcze przepowiadające? To tzw. skurcze Alvareza i Braxtona-Hicksa. Zwykle są słabe, nieregularne i bezbolesne. Co ważne, skurcze przepowiadające nie powodują skracania szyjki macicy – nie są więc powodem do obaw. Skurcze porodowe z kolei są bardziej intensywne, stopniowo się nasilają i pojawiają się w regularnych odstępach czasu.
Co ile skurcze porodowe? Jak rozpoznać, że to najwyższy czas, by jechać do szpitala? Przyszłe mamy powinny zwrócić szczególną uwagę na:
- Regularność skurczów – regularne skurcze pojawiające się co 5 minut przez co najmniej godzinę to zazwyczaj znak, że zbliża się poród.
- Czas trwania skurczów – pierwsze skurcze porodowe trwają zwykle około 30 sekund, jednak z czasem się wydłużają nawet do 90 sekund.
- Narastający ból – nasilające się dolegliwości bólowe w podbrzuszu i dolnym odcinku kręgosłupa.
- Brak reakcji na zmianę pozycji – skurcze porodowe i towarzyszące im bóle narastają niezależnie od aktywności (skurcze przepowiadające zwykle ustępują w spoczynku).
Skurcze macicy w ciąży to zupełnie naturalne zjawisko. Przyszła mama powinna jednak umieć rozróżnić pierwsze skurcze porodowe od wcześniejszych oznak przygotowania ciała, czyli skurczów przepowiadających. Masz jakiekolwiek wątpliwości? A może pojawiły się niepokojące objawy, takie jak plamienia? W takiej sytuacji nie czekaj i od razu skontaktuj się z lekarzem!
